150 godina od rođenja srpskog satiričara Radoja Domanovića

Biblioteka „Centar za kulturu“ Kladovo u mesecu februaru obeležava 150 godina od rođenja Radoja Domanovića, najistaknutijeg pisca satirične pripovetke u srpskoj književnosti epohe realizma.

Februara 1873. godine rodio se Radoje Domanović u selu Ovsište kod Kragujevca gde mu je otac kratko bio učitelj. Gimnaziju je završio u Kragujevcu, a studije u Beogradu. Svoj kratki životni vek obeležio je i radom kao profesor srpskog jezika i književnosti u gimnazijama u Vranju, Pirotu i Leskovcu. Zbog svojih političkih ubeđenja i oštrih stavova iznetih u satirama protiv tadašnje vlasti više puta je otpuštan iz službe.

Presudan uticaj na njegov književni rad imali su majka i otac, ponosni i vredni učili su ga srpskoj narodnoj poeziji, čojstvu i ponosu srpskog seljaka – revolucionara. Beskompromisan je i hrabar, definišu ga britka i provokativna misao. Tvorac je srpske satirične pripovetke koja i dan danas prenosi njegovu ironiju zasnovanu na propadanju građanske kulture i svesti. Njegova retorika i talenat za izražavanje bili su svetlo u njegovoj borbi protiv apsolutizma i bolesti koja je uzela maha. Umro je od tuberkuloze u 35. godini života, 4. avgusta/17. avgusta 1908. godine u Beogradu.

Pored pripovedaka u kojima opisuje seoski i palanački život napisao je i deset vrhunskih alegorično-satiričnih priča. Najpoznatija dela (naslovi su dostupni u fondu naše biblioteke) su mu: Stradija, Vođa, Mrtvo more, Kraljević Marko po drugi put među Srbima, Danga... Takođe, Domanovićeva dela su pretočena na filmsko platno, a jedno od njih je i film Boj na Kosovu (1964.)

Pored velikog broja osnovnih škola koje nose njegovo ime takođe postoji i istoimena  Zadužbina koja dodeljuje Nagradu „Radoje Domanović“ za dostignuća u oblasti satire.